Analyse stemgedrag Tweede Kamer 2013-2016: D66 politieke midden
DATA VAN DE DAG - We hebben ruim drie jaar aan stemmingen van de Tweede Kamer geanalyseerd en komen tot de conclusie dat D66 het politieke midden is. En van de oorspronkelijk gekozen stemt de PVV het minst mee met andere partijen.
PVV stemt het minst mee met andere partijen
Omdat de stemmingen van de Tweede Kamer nog steeds niet makkelijk toegankelijk zijn, hebben we een paar dagen een scraper op de site losgelaten. Daarbij hebben we alle stemmingen vanaf 1 januari 2013 tot en met 30 april 2016 opgehaald. In die periode is over ruim 10.000 moties, wetten en amendementen gestemd.
Daarmee hebben we vervolgens bepaald hoezeer het stemgedrag van partijen op elkaar lijkt (of verschilt).
In bovenstaand plaatje geeft de dikte van de lijnen weer in welke mate de oorspronkelijk gekozen partijen gelijk stemmen. Hoe dikker, hoe dichter bij elkaar. Let op, het is niet in verhouding. Hier is een interactieve versie (experiment) waarbij je zelf de plek van de partijen kunt verschuiven.
Een uitgebreide interactieve versie met alle nu in de Tweede Kamer zittende partijen vindt u hier. Als u op een partij klikt, ziet u links de mate van overeenkomst met andere partijen (100 = maximum = gelijk).
In de tabel helemaal onderaan staan alle partijen in een handig overzicht. Hoe donkerder de achtergrond, hoe dichter bij elkaar het stemgedrag zit.
Van de oorspronkelijk gekozen partijen zitten de SP en PvdD het dichtst bij elkaar met 87,3. Het verst van elkaar zitten de VVD en de PvdD met 36,5.
Als we de scores per stemming per enkele partij nemen, krijgen we de volgende ranglijst:
| Partij | Match met rest |
| D66 | 65,5 |
| CU | 65,3 |
| SGP | 64,9 |
| PvdA | 64,7 |
| Klein | 64,6 |
| CDA | 64,2 |
| 50PLUS | 62,8 |
| GrKö | 61,8 |
| Van Vliet | 61,6 |
| GL | 60,8 |
| Houwers | 60,4 |
| VVD | 59,9 |
| PvdD | 58,5 |
| SP | 58,2 |
| PVV | 50,9 |
| GrBvK | 50,1 |
D66 staat bovenaan. Dat betekent dat gedurende de afgelopen jaren D66 het meest in lijn met de meerderheid stemde, oftewel in het politieke midden staat.
Naar type stemming
Het stemgedrag verschilt over sterk per type stemming. Hier een uitsplitsing voor de overeenkomsten tussen de wat grotere fracties (5 zetels of meer):
| Van | Naar | Amendement | Motie | Wet |
| CDA | CU | 70,2 | 71,3 | 83,5 |
| CDA | D66 | 64,3 | 67,3 | 82,0 |
| CDA | SGP | 75,3 | 78,9 | 85,0 |
| CU | SGP | 77,1 | 75,0 | 89,6 |
| D66 | CU | 74,5 | 76,2 | 86,4 |
| D66 | SGP | 69,6 | 69,2 | 83,7 |
| PvdA | CDA | 70,8 | 68,8 | 85,5 |
| PvdA | CU | 71,8 | 66,5 | 85,9 |
| PvdA | D66 | 77,4 | 73,5 | 91,5 |
| PvdA | PVV | 54,0 | 46,2 | 58,0 |
| PvdA | SGP | 74,5 | 72,1 | 87,4 |
| PvdA | SP | 52,3 | 51,5 | 67,8 |
| PVV | CDA | 57,7 | 55,7 | 62,5 |
| PVV | CU | 49,2 | 44,1 | 54,9 |
| PVV | D66 | 48,9 | 41,7 | 56,1 |
| PVV | SGP | 55,6 | 53,9 | 58,2 |
| PVV | SP | 48,5 | 46,0 | 67,7 |
| SP | CDA | 49,7 | 54,3 | 69,3 |
| SP | CU | 60,2 | 68,1 | 69,4 |
| SP | D66 | 58,3 | 65,1 | 69,4 |
| SP | SGP | 48,1 | 52,6 | 65,0 |
| VVD | CDA | 72,3 | 67,4 | 85,6 |
| VVD | CU | 65,5 | 54,5 | 83,4 |
| VVD | D66 | 70,4 | 59,4 | 87,5 |
| VVD | PvdA | 85,5 | 78,4 | 94,8 |
| VVD | PVV | 56,2 | 54,6 | 59,1 |
| VVD | SGP | 75,7 | 69,7 | 87,2 |
| VVD | SP | 40,4 | 35,0 | 63,5 |
Verandering stemgedrag in de tijd
Tot slot hebben we het stemgedrag in de tijd uitgezet. Over de hele periode hebben we de cijfers per kwartaal vergeleken met het gemiddelde van iedere combinatie. Het resultaat is een zeer kleurrijk plaatje.
Opvallend is de variatie. Maar ook het feit dat partijen die het begrotingsakkoord met de PvdA en VVD zijn aangegaan (D66, CU, SGP) juist op dat soort moment anders aan stemmen.
Bepaling stemgedrag
Per stemming hebben we gekeken in welke mate iedere partij hetzelfde stemde als een andere partij. Als alle stemmen van partij X naar hetzelfde gaan (voor/tegen) als die van partij Y, dan telt dat als een 1 (100%) anders 0. Voor hoofdelijke stemmingen (zeldzaam) is op soortgelijke wijze de match bepaald, maar dan geldt bij afwijkingen het product van de meerderheidsstemmen van de partijen (dus bv 8/9 * 3/4).
Vervolg
Nadere analyse levert meer inzicht in bijvoorbeeld de fractiediscipline. Tevens hebben we gekeken naar welke partijen de meeste steun krijgen op hun moties.
Ook interessant om te lezen
Update grafieken resultaat verkiezingen Tweede Kamer
DATA VAN DE DAG - Datagraver heeft in de afgelopen jaren een aantal grafieken gepubliceerd over verkiezingen en met name de Tweede Kamer. Nu de verkiezingen van de Tweede Kamer voorbij zijn, geven we hier een update van deze grafieken.
Ledental Politieke Partijen Nederland 1950-2017
DATA VAN DE DAG - Jaarlijks brengt het Documentatiecentrum Nederlandse Politieke Partijen van de Rijksuniversiteit Groningen een overzicht uit van het aantal leden per politieke partij. We hebben deze cijfers aan ons overzicht toegevoegd.
Aantal fracties in Tweede Kamer op record
DATA VAN DE DAG - Met het vertrek van Jacques Monasch uit de fractie van de PvdA is het aantal fracties in de Tweede Kamer gekomen op 17, een naoorlogs record.
Aantal fracties in Tweede Kamer op record
DATA VAN DE DAG - Jacques Monasch stapt uit de fractie van de PvdA maar blijft in de Tweede Kamer. Daarmee komt het aantal fracties in de Tweede Kamer op 17. Een nieuw record.
Aantal deelnemende politieke partij bij verkiezingen Tweede Kamer sinds 1918
DATA VAN DE DAG - In de media presenteerden zich recent een nieuwe politieke partij en een aantal partijen die opgericht zijn in het verlengde van een afsplitsing in de Tweede Kamer zoals DENK en VNL. De indruk ontstaat daardoor dat het aantal deelnemende partijen in 2017 erg groot zal zijn. We zijn in de cijfers gedoken om dit te toetsen.
Analyse stemgedrag ingediende moties Tweede Kamer 2013-2016
DATA VAN DE DAG - Met de vergaarde data over het stemgedrag van de partijen in de Tweede Kamer kunnen we ook nog bepalen hoe populair de moties van iedere partij bij andere partijen zijn. Zo blijken die van de VVD het meest geliefd en die van de Groep Bontes - van Klaveren het minst.
Als de data niet open is
Alle gegevens over de stemmingen in de Tweede Kamer zijn online beschikbaar. Maar dat maakt het nog niet tot open data. Hoe verzamel je dan die data om er toch iets mee te kunnen doen?
Stemgedrag Tweede Kamer 2013-2016 nader bekeken
DATA VAN DE DAG - Vorige week lieten we zien in welke mate het stemgedrag van fracties met elkaar overeenkomt. Maar uit de dataset valt nog meer interessants te halen. Zoals de mate van fractiediscipline.
Duur periodes voorzitterschap Tweede Kamer
DATA VAN DE DAG - Morgen kiest de Tweede Kamer tussentijds een nieuwe voorzitter omdat Anouchka van Miltenburg december vorig jaar besloot te stoppen na 1173 dagen. We vroegen ons af hoe lang de voorzitters in het verleden die functie bezetten.
Tweede Kamer voorzitter Van Miltenburg laat zich vaker vervangen dan haar voorgangers
AANVRAAG DATA - Op verzoek De Stand uitgezocht hoe vaak de huidige Tweede Kamervoorzitter vergaderingen voorzit. Scrape op alle verslagen plenaire vergaderingen Tweede Kamer.
ARTIKEL - Alle aandacht voor Anouchka van Miltenburg doet anders vermoeden, maar het is echt zo: de Tweede Kamer-voorzitter is opvallend vaak afwezig. Voor bijna de helft van de vergaderingen laat Van Miltenburg zich vervangen.
Aantal fracties in Tweede Kamer nu gelijk aan record 1976
DATA VAN DE DAG - Nu dhr Houwers, voorheen VVD, zijn zetel opeist en onafhankelijk doorgaat, zijn er zestien fracties in de Tweede Kamer. Net zoveel als in 1976.